Brix derecesi sembolü Bx Alman matenatikçi Adolf Ferdinand Wenceslaus Brix’in adını verdiği özellikle gıda üretim aşamasında kalite kontrol amacı ile kullanılan ve sulu çözeltideki çözünmüş şeker derecesini gösteren gösterge değeridir.
Refraktometre ve hidrometre ile ölçümü yapılan brix değeri şarap, meyve suyu, salça, bal gibi gıda ürünlerinde gıda işleme sürecinin, ayrıca meyve olgunluğu ve hasat zamanının takibi için kullanılan önemli bir parametredir.
Briks kısaca suda çözünen kuru madde miktarı demektir. Örneğin salçada katılık derecesini görmemiz için önemlidir ve salçanın briksi en düşük 28 – 30 briks aralığında olmalıdır. Bu değer salçanın yaklaşık kaç kg domates kullanılarak yapıldığını da gösterir. 28-30 arası brix değeri bize yaklaşık 6 kg domatesten 1 kg salça elde edildiğini anlatır.
Sadece su ve çözünmüş şekerden oluşan bir çözeltide yapılan brix analizinde ise bir derece Brix yaklaşık olarak 10 g/l şekere denk gelirken çözeltide saf sakkaroz dışında çözünmüş başka katılar var ise o zaman onlar da brix değeri sadece çözünmüş katı içeriğini gösterir. Üzüm suyunda glikoz, fruktoz ve diğer maddeler de vardır ve bu durumda numunede yapılan brix analizi sonucunu toplam şeker içeriği olarak görmek daha doğru bir yaklaşım olabilir. Etanol / şeker / su çözeltisi düşük bir Brix değeri sonucu ile karşılaşmamıza neden olur alkol sudan daha az yoğundur. Aynı çözünmüş şeker miktarına sahip, farklı alkol dereceli çözeltiler bu nedenle farklı Brix derecesine sahip olurlar. Bu nedenle brix analizi yapılan numunelerin içeriği sonuç değerlendirmesi yapılırken dikkate alınmalıdır.
